Mersin’de Soli Pompeiopolis Antik Kenti’nin geçmişinin orta tunç çağına kadar uzandığı bilinmektedir. Yazılı kaynaklarda ise M.Ö. 8. yüzyılda Rodoslular tarafından kurulan bir antik liman kenti olarak bahsedilmektedir.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti Tarihçesi

Soli, tarihi kaynaklara göre Rodoslular tarafından kurulan bir liman kentidir. Sonrasında diğer Anadolu kentleri gibi Pers egemenliğine girmiş, M.Ö 333’te Büyük İskender’in persleri yenmesiyle bu defa Helen egemenliği başlamıştır. Pers Egemenliğindeyken de kendi parasını basma yetkisi olan nispeten özerk bir şehirdir.

İskender’in ölümünden sonra komutanlarından Seleukos döneminde kent en parlak dönemini yaşamıştır. Zamanla Helenlerin gücünün azalmasıyla kent, korsan saldırılarına maruz kalmış ve M.Ö. 67 yılında Romalı General Pompeius korsanları bertaraf ederek çeşitli düzenlemelerle kenti tekrar canlandırmıştır.

Roma İmparatoru Hadrianus 130 tarihinde kenti ziyaret eder ve liman yapımına maddi destek verir. Bizans döneminde ise Soli Antik Kenti dini yönüyle öne çıkan bir piskoposluk merkezi haline gelir. 525’te yaşanan büyük Kilikya depremi ve sonrasında yaşanan korsan akınları nedeniyle kent terk edilmiştir.  Antik       limanın Lyparis            Çayı’nın          taşıdığı alüvyon ve kum         istilasıyla kullanılamayacak hale gelmesi de kentin terkedilmesinde bir etkendir. 19. yüzyılda Mersin’e gelen Avrupalı gezginler yazılarında burada bir tiyatro, Nekropol ve hamamın varlığından bahsetmektedir.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti Kazıları

Soli’de ilk olarak 1980’lerde Mersin Müze Müdürlüğü tarafından başlatılan kurtarma kazısı niteliğindeki çalımalar sütunlu cadde etrafında yoğunlaşmıştır. Bu kazıda bulunan seramik, sikke ve heykel başları Mersin Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Asıl kapsamlı kazı çalışmaları ise 1999 yılında Prof. Dr. Remzi Yağcı başkanlığında başlatılmış olup, günümüzde hala devam etmektedir. Özellikle höyük ve liman caddesi üzerinde çalışılmaktadır.

Kentte bulunan bazı yapılar arasında Nekropol, Tiyatro, su kemeri, liman ve sütunlu cadde gösterilebilir. Ancak bunlardan birçoğu günümüze ulaşamamıştır.  Günümüzde en iyi durumda olan yapı sütunlu yol olarak da bilinen liman caddesidir.

Sütunlu Cadde: 450 metre uzunluğunda, 14,5 metre genişliğindeki bu cadde limana kadar uzanmakta ve kentin tam merkezinde yer almaktaydı. 200 sütundan oluştuğu düşünülen caddedeki sütunlardan 47’si günümüzde açığa çıkarılmıştır. Kazılarda 33’ü sütunlar üzerinde bulunan yaklaşık 70 sütun başlığı açığa çıkarılmıştır. Sütun başlıkları,  tanrı ve tanrıçalara ayrılmış figürleri içermektedir.         

Liman: Simetrik iki dalgakıran içeren liman kentin ticari açıdan önemini göstermektedir.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti'nin Hikâyesi

Soli kentinin ismi Latincede güneş anlamına gelmektedir. Yine Yunanca ’da bu kente Soloi denilmiştir. Soli Antik Kenti’nde yaşayanlar arasında güldürü yazarı Philemon, ünlü filozof Khrysippos; ve Helenistik dönemin en ünlü gökbilimci ve şairlerinden olan ve "Phainomena" adlı yapıtın latince’ye çevrilerek antik dönemde okullarda okutulan Aratos bulunmaktadır.

Romalı General Pompeio burayı korsanlardan temizleyip tekrar canlandırdıktan sonra kentin adına “Pompeio’nun Kenti” anlamında Pompeiopolis eklenmiştir.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti Nerededir? Yol Tarifi Bilgileri. Kent’e Nasıl Gidilir?

Soli Pompeipolis Antik Kenti, Mersin’in Mezitli merkez ilçesinde Viranşehir mahallesinde yer almaktadır. Mersin merkezine uzaklığı 12 km, Mezitli’ye uzaklığı ise 2 km’dir.

Mersin’den Soli Antik Kenti’ne gitmek için özel araçla bati yönünde Mezitli’ye gidilerek buradan tabelaların yönlendirmesiyle antik kente ulaşılabilir. Toplu taşımayla Soli Antik Kenti’ne ulaşmak içinse Mezitli otobüsleri ile ilçe merkezine ulaştıktan sonra Viranşehir’e gidilmesi gerekmektedir.

Soli Pompeipolis Antik Kenti'ne giriş ücretsizdir.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti Çevresinde Görülebilecek Yerler:

Yumuktepe: 10 km

Mersin Arkeoloji  Müzesi:  7,8 km

Mersin Deniz Müzesi:8,2 km

Mersin Atatürk  Evi Müzesi: 11 km

Mersin İtalyan Katolik Kilisesi: 11.7 km